Gaslighting, bir kişinin başka bir kişinin algılarını, hafızasını ve duygularını manipüle ederek onu gerçeklikten şüphe duymasına neden olan bir tür psikolojik manipülasyondur. Terim, 1938'deki "Gas Light" adlı tiyatro oyunundan ve onun 1944 yapımı film uyarlamasından gelmektedir. Filmde, bir adam eşini delirtmeye çalışarak onu gerçeklikten şüphe duymasına neden olur.
Gaslighting İşaretleri
Gerçekliği İnkar Etmek: Gaslighter, kurbanın anlattığı olayları veya hissettiklerini sürekli olarak inkar eder.
Minimizasyon: Kurbanın duygularını ve düşüncelerini küçümser veya alaya alır.
Kafa Karıştırma: Bilerek yanlış bilgi vererek kurbanı kafa karışıklığına itmek.
Suçlama: Kurbanı, yaşanan sorunlar için suçlu hissettirmek.
Manipülatif İletişim: Kurbanın duygusal tepkilerini kendi lehine kullanmak.
Sürekli Yalan Söylemek: Gerçekleri çarpıtmak ve kurbanın güvenini sarsmak.
Romantik İlişkilerde Gaslighting
Partnerinin Duygularını Küçümseme: “Çok hassassın” veya “Abartıyorsun” gibi ifadelerle duyguları geçersiz kılmak.
Kontrolü Ele Geçirme: Kurbanın sosyal çevresini ve aktivitelerini kontrol etmeye çalışmak.
Sürekli Eleştirme: Partnerin görünüşü, düşünceleri veya davranışları sürekli eleştirilir.
Manipülasyon: Partnerini, kendi istek ve ihtiyaçlarına göre yönlendirmek.
Kim, Neden Gaslighting Uygular?
Güç ve Kontrol Arzusu: Kurbanı kontrol ederek kendilerini güçlü hissetmek isterler.
Kendi Güvensizliklerini Örtmek: Kendi eksikliklerini ve güvensizliklerini gizlemek için başkalarını küçümserler.
Narsistik Kişilik Bozukluğu: Narsistik eğilimleri olan kişiler, başkalarını manipüle etmeye daha yatkındır.
Duygusal Olgunluk Eksikliği: Empati eksikliği ve sağlıklı ilişki kurma becerilerinin yetersizliği.
Gaslighting'den Korunmak İçin Öneriler
Farkındalık Kazanmak: Gaslighting'in ne olduğunu ve belirtilerini öğrenmek.
Güçlü Bir Destek Ağı: Aile, arkadaşlar ve profesyonel destek sağlayıcılarla sağlıklı iletişim kurmak.
Özsaygıyı Artırmak: Kendi değerinizin farkında olmak ve sınırlarınızı korumak.
İletişim: Duygularınızı ve düşüncelerinizi açık ve net bir şekilde ifade etmek.
Profesyonel Yardım Almak: Bir terapist veya danışmandan destek almak.
Psikolojik Manipülasyon Sonrası Toparlanma
Duygusal İyileşme: Kendinize zaman tanıyın ve duygularınızı ifade etmekten çekinmeyin.
Gerçekliği Yeniden İnşa Etmek: Kendinizi, yaşanan olaylar hakkında yeniden eğiterek ve güvenilir kaynaklardan bilgi alarak yeniden inşa edin.
Sağlıklı Sınırlar Koymak: Gelecekteki ilişkilerde sağlıklı sınırlar oluşturun ve koruyun.
Destek Aramak: Bir destek grubuna katılmak veya terapiye devam etmek.
Kendine Yatırım Yapmak: Kendi ilgi alanlarınıza ve hobilerinize odaklanarak kişisel gelişiminize yatırım yapın.
Gaslighting'in etkilerinden korunmak ve bu tür manipülasyonlarla başa çıkmak, sağlıklı ilişkiler ve kişisel gelişim açısından son derece önemlidir.
Metta Psikoloji Ekibi
