Psikolojide savunma mekanizmaları, bireyin içsel veya dışsal tehditlere karşı başa çıkma yöntemleridir. Bu mekanizmalar, bilinçdışı bir şekilde işler ve genellikle kişinin duygusal rahatsızlık veya stresle başa çıkmasına yardımcı olur. Savunma mekanizmaları, psikanalitik teoriye dayanan psikolojik bir kavramdır ve Sigmund Freud tarafından geliştirilmiştir. İnsanlar genellikle bu mekanizmaları kullanarak rahatsız edici düşünceleri, duyguları veya davranışları bastırmaya veya değiştirmeye çalışırlar.
İşte yaygın olarak bilinen savunma mekanizmalarından bazıları
Reddetme (Denial): Kişi, gerçekleri veya rahatsız edici durumları kabul etmeyerek karşılaştığı gerçeklikten kaçınır. Örneğin, bir kişi bir hastalığının ciddiyetini inkar edebilir.
Bastırma (Repression): Kişi, bilinçdışına ittiği rahatsız edici düşünceleri veya anıları bastırarak bilinçli olarak hatırlamaz. Bu, travmatik bir olayın hatıralarını hatırlamamak için kullanılabilir.
Yansıtma (Projection): Kişi, kendisinde bulunan istenmeyen düşünceleri veya duyguları başkalarına atfeder. Örneğin, bir kişi kıskanç olduğunu kabul etmekte zorlanıyorsa, başkalarının kıskanç olduğunu iddia edebilir.
Rasyonalizasyon (Rationalization): Kişi, istenmeyen davranışlarını veya duygularını haklı çıkarmak için mantıklı bir açıklama bulur. Örneğin, bir kişi bir iş görüşmesini alamazsa, "O işe zaten uygun değildim" diyebilir.
Proje (Reaction Formation): Kişi, istenmeyen düşüncelerinin veya duygularının tam tersini gösterir. Örneğin, bir kişi hoşlanmadığı bir kişiye karşı aşırı nazik davranabilir.
Regresyon (Regression): Kişi, stresle başa çıkmak için daha önce gelişim aşamalarında kullanılan davranışları veya stratejileri yeniden benimser. Örneğin, yetişkin bir kişi stres altında parmak emmeye başlayabilir.
Hücum (Acting Out): Kişi, rahatsız edici duygularını veya düşüncelerini sözel veya fiziksel olarak ifade eder. Örneğin, öfkelendiğinde bir kişi bir eşyayı kırabilir.
Entelektüalizasyon (Intellectualization): Kişi, stresli bir durumu soğukkanlılıkla analiz etmeye çalışarak duygusal tepkilerini azaltır. Örneğin, bir hasta bir tıbbi teşhisle ilgili ayrıntılı bilgi toplar ve semptomlarını duygusal olarak değerlendirmez.
Savunma mekanizmaları, herkesin yaşamında zaman zaman kullanabileceği normal ve doğal reaksiyonlardır. Ancak, bazen bu mekanizmalar aşırıya kaçabilir veya işlevsiz hale gelebilir, bu durumda kişinin psikolojik yardım alması önemlidir. Bir terapist, kişinin savunma mekanizmalarını anlamasına ve daha sağlıklı başa çıkma becerileri geliştirmesine yardımcı olabilir.
Metta Psikoloji Ekibi
