Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle iki ana kategori altında toplanır: uyarıcılar ve non-uyarıcılar.
1. Uyarıcılar
Uyarıcı ilaçlar, beyindeki kimyasal dengesizlikleri düzenleyerek dikkat, odaklanma ve kontrol gibi DEHB semptomlarını iyileştirmeye yardımcı olur.
Metilfenidat: Ritalin, Concerta gibi ticari isimler altında satılan metilfenidat, en yaygın kullanılan DEHB ilaçlarındandır.
Lisdexamfetamine: Vyvanse gibi ticari isimler altında satılan bir diğer uyarıcı ilaçtır.
Dextroamfetamin: Adderall gibi ticari isimler altında satılan bir başka uyarıcı ilaçtır.
2. Non-Uyarıcılar
Bu ilaçlar uyarıcılar kadar hızlı etki etmezler, ancak uzun süreli tedavide etkili olabilirler.
Atomoksetin: Strattera gibi ticari isimler altında satılan bir non-uyarıcı ilaçtır. Noradrenalin seviyelerini artırarak beyindeki kimyasal dengesizlikleri düzeltebilir.
Guanfacine: Intuniv gibi ticari isimler altında satılan bir diğer non-uyarıcı ilaçtır. Beyindeki kimyasal dengesizlikleri düzenleyerek DEHB semptomlarını iyileştirmeye yardımcı olur.
Kullanım Yerleri
DEHB ilaçları, DEHB semptomlarının etkilerini hafifletmeye yardımcı olmak için kullanılır. Bunlar şunları içerebilir:
Dikkat Eksikliği: Dikkat odaklanması ve işlem hızında artış sağlar.
Hiperaktivite: Hareket kontrolünü ve impulsif davranışları azaltır.
İmpulsivite: Düşünmeden yapılan davranışların kontrolünü artırır.
Okul Performansı: Ders çalışma ve ödev yapma becerilerini geliştirir.
Sosyal İlişkiler: Sosyal etkileşimlerde daha uygun davranışlar sergilemeye yardımcı olur.
Türkiye'de En Çok Kullanılan İlaçlar
Türkiye'de DEHB tedavisinde en çok kullanılan ilaçlar genellikle metilfenidat içerir. Bunlar arasında Concerta, Ritalin gibi ticari isimler altında satılan ürünler bulunur. Ayrıca atomoksetin içeren ilaçlar da (örneğin, Strattera) DEHB tedavisinde Türkiye'de yaygın olarak kullanılan ilaçlardandır.
DEHB ilaçları, ancak bir doktorun reçetesiyle ve düzenli doktor kontrolü altında kullanılmalıdır. İlaç tedavisi, diğer tedavi yöntemleriyle (terapi, eğitim programları, yaşam tarzı değişiklikleri) birlikte kullanıldığında en etkili sonuçları verir.
Metta Psikoloji Ekibi
